جراحی لاپاراتومی نوعی جراحی باز شکم است که با ایجاد یک برش بزرگ در شکم شرایط و عملکرد ارگان های شکمی را بررسی می کند. جراحان از این جراحی برای تشخیص و درمان انواع بیماری های درون حفره ی شکمی استفاده می کنند. در این مقاله، انواع و کاربردهای لاپاراتومی و همچنین آنچه مردم می توانند در مورد این جراحی و شرایط بعد از آن انتظار داشته باشند را بررسی می کنیم.
کاربردهای جراحی لاپاراتومی
پزشکان ممکن است به دلایل مختلفی از جراحی لاپاراتومی استفاده کنند. از این روش در تشخیص و درمان بیماری های شکمی از جمله درد شکمی، وارد شدن ضربه به شکم، پریتونیت، که التهاب پوشش داخلی شکم است، عضو شکمی سوراخ شده، عفونت در شکم، خونریزی داخلی در قسمت شکم، پیشرفت بیماری هایی مانند سرطان یا اندومتریوز استفاده می شود.
لاپاراتومی در زنان ممکن است با هدف هیسترکتومی (یعنی برداشتن رحم) یا برداشتن تخمدان ها یا لوله های فالوپ انجام شود.
انواع برش های جراحی لاپاراتومی
روش های مختلفی برای ایجاد برش در جراحی لاپاراتومی وجود دارد. روش هایی مانند :
برش خط وسط
برش میدلاین (Midline) از وسط شکم عبور می کند. این برش یکی از پرکاربردترین برش های استاندارد در جراحی لاپاراتومی است. اگر بیمار فقط برای قسمت فوقانی شکم خود نیاز به جراحی داشته باشد، این برش در تمام طول شکم اجرا نمی شود و کوتاهتر خواهد بود.
برش پارامدیان
برش پارامدیان (paramedian) نوعی برش عمودی است که از یک طرف به خط وسط شکم می رسد. این نوع برش به جراح امکان آن را می دهد که به کلیه و غدد فوق کلیوی دسترسی پیدا کند.
برش عرضی
برش عرضی در واقع یک برش افقی است. جراحان این نوع برش را برای به حداقل رساندن آسیب های ناشی از برش در اعصاب تأمین کننده ماهیچه های شکم و نیز به دلیل درصد بالای التیام و بهبود این نوع برش انتخاب می کنند.
برش فنِنشتیل
جراحان می توانند از برش فنِنشتیل برای داشتن دسترسی به ناحیه ی لگن (مانند زایمان اورژانسی سزارین) استفاده کنند.
برش زیر دنده ای
برش زیر دنده ای یک برش مورب در یک طرف از قسمت بالایی شکم است. جراح می تواند از یک برش زیر دنده ای برای دسترسی به کیسه صفرا یا کبد در سمت راست یا طحال در سمت چپ بدن بیمار استفاده کند.
برش شورون
برش شورون (Rooftop یا chevron) به این صورت است که جراح در هر طرف بدن یک برش زیردنده ای ایجاد می کند که سر این برش ها ممکن است در وسط شکم به همدیگر برسند.
چه انتظاراتی می توانیم از جراحی لاپاراتومی داشته باشیم؟
- پیش از عمل پزشک از فرد می خواهد که برای ساعات مشخصی، قبل از عمل چیزی نخورد
- پزشک ممکن است از قبل برای بیمار مصرف محلول اِنِما را تجویز کند که باعث تخلیه روده می شود
- ممکن است لازم باشد که فرد قبل از پوشیدن گان مخصوص اتاق عمل ابتدا با لوسیون مخصوصی دوش بگیرد
- یک متخصص مراقبت های بهداشتی موهای ناحیه شکم بیمار را خواهد تراشید
- یک متخصص بیهوشی برای اطمینان از آماده بودن تمام شرایط برای عمل همه چیز را بررسی می کند و هر گونه حساسیتی که فرد ممکن است داشته باشد را یادداشت می کند
- در طول جراحی، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد. جراح یک برش ایجاد می کند تا پوست شکم و ماهیچه ها را بریده و به اندام های داخل شکم دسترسی پیدا کند
- سپس جراح اندام های شکمی را برای تشخیص هرگونه مشکل بررسی می کند و پس از تشخیص بلافاصله اقدامات لازم را انجام می دهد تا مشکل بیمار را برطرف کند
- در شرایطی که مشکل بیمار به نحوی باشد که امکان برطرف کردن آن در همان جراحی لاپاراتومی وجود نداشته باشد ممکن است بیمار بعدها نیاز به انجام جراحی مجدد داشته باشد
- پس از تشخیص مشکل و تکمیل هرگونه درمان احتمالی، جراح محل برش را بخیه می زند
- پس از عمل، بیمار به آرامی به هوش می آید و برای مراقبت های اولیه ی پس از جراحی در بیمارستان می ماند
چه مراقبت هایی باید پس از جراحی لاپاراتومی صورت گیرد؟
مراقبت های اولیه پس از جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نظارت دقیق بر دمای بدن، نبض، تنفس و فشار خون بیمار
- معاینه ی محل زخم و مراقبت از زخم، احتمالاً در صورت لزوم زخم بیمار زهکشی شود
- یک لوله را از طریق بینی وارد معده می کنند تا در صورت لزوم معده را برای یک یا دو روز تخلیه کند، با این کار به بهبود دستگاه گوارش کمک می شود
- در صورت لزوم برای تخلیه ادرار بیمار، از سوند ادراری استفاده می شود
- از آنجا که ممکن است بیمار برای چند روز امکان خوردن و آشامیدن چیزی را نداشته باشد برخی تزریقات وریدی برای وی تجویز خواهد شد
- برای تسکین درد بیمار داروهای مسکن به طور منظم برای او تجویز می شوند
- تنفس عمیق و پیاده روی، روز بعد از عمل برای کاهش خطر ابتلا به عفونت قفسه سینه و لخته شدن خون به بیمار توصیه خواهد شد
- برخی از افراد پس از به هوش آمدن به خاطر اثرات داروی بیهوشی حالت تهوع خواهند داشت. پزشک می تواند دارویی برای برطرف کردن این حالت تهوع بیمار تجویز کند.
پس از بهبود نسبی بیمار می تواند از بیمارستان ترخیص شود و پزشک نیز توصیه های لازم را در رابطه با مراقبت های لازم در خانه را به بیمار ارائه خواهد دهد.
دوران نقاهت لاپاراتومی
از آنجا که افراد به دلایل مختلفی ممکن است تحت عمل جراحی لاپاراتومی قرار بگیرند، زمان بهبود در افراد مختلف می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. بسیاری از عوامل دیگر، از جمله سن و سلامت کلی فرد، نیز تعیین می کنند که چقدر طول می کشد تا بیمار پس از جراحی بهبود بیابد.
حدود هزینه این درمان چقدره؟