سرطان دهانه رحم چیست و چگونه درمان می شود؟

سرطان دهانه رحم بعد از سرطان پستان دومین سرطان شایع در بین زنان است که در اثر رشد غیرطبیعی سول های سرطانی یا پیش سرطانی در دهانه سرویکس ایجاد شود. بیش از ۹۰ درصد سرطان های دهانه رحم به واسطه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از راه جنسی منتقل می شود.

خوشبختانه تشخیص به موقع این نوع از سرطان می تواند به درمان و حتی نجات جان بسیاری از زنان کمک کند. اما سوال اینجاست که بهترین روش تشخیص سرطان دهانه رحم چیست؟ این سرطان چه علائمی دارد؟ به منظور آشنایی بیشتر با علل، علائم و راه های درمان سرطان دهانه رحم یا سرطان سرویکس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم یک نوع سرطان است که در سلول‌های دهانه رحم (بخش پایینی رحم که به واژن متصل می‌شود) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً به دلیل عفونت پایدار با برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به وجود می‌آید که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.

در مراحل اولیه، این سرطان اغلب بدون علائم است، اما در مراحل پیشرفته‌تر ممکن است با علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی، درد لگن، یا ترشحات غیرمعمول همراه باشد. تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری منظم (مانند آزمایش پاپ‌اسمیر و HPV) و واکسیناسیون HPV می‌تواند به پیشگیری یا درمان مؤثر این بیماری کمک کند.

سرطان دهانه رحم چگونه به وجود می آید؟

سرطان دهانه رحم عمدتاً به دلیل عفونت مزمن با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به وجود می‌آید. HPV یک ویروس شایع است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. در اکثر افراد، سیستم ایمنی بدن ویروس را از بین می‌برد، اما در برخی موارد، عفونت پایدار می‌ماند و می‌تواند به تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های دهانه رحم منجر شود. این تغییرات که به عنوان نئوپلازی داخل اپیتلیالی دهانه رحم (CIN) شناخته می‌شوند، می‌توانند در صورت عدم درمان به مرور زمان به سرطان تبدیل شوند.

عوامل خطر دیگری نیز می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش دهند، از جمله:

1. داشتن شرکای جنسی متعدد یا فعالیت جنسی زودهنگام، که خطر تماس با HPV را افزایش می‌دهد.
2. سیستم ایمنی ضعیف به دلیل بیماری یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی.
3. سیگار کشیدن، که می‌تواند توانایی بدن در مبارزه با HPV را کاهش دهد.
4. عدم انجام غربالگری منظم مانند آزمایش پاپ‌اسمیر و HPV.

تشخیص زودهنگام تغییرات سلولی و واکسیناسیون HPV می‌تواند خطر پیشرفت به سرطان را کاهش دهد.

آیا زگیل تناسلی باعث سرطان دهانه رحم می شود؟

بله، زگیل تناسلی که ناشی از عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است، می‌تواند در برخی موارد منجر به سرطان دهانه رحم شود. اما باید توجه داشت که انواع مختلفی از HPV وجود دارد و همه آنها خطر سرطان‌زا ندارند.

• انواع کم‌خطر HPV مانند HPV-6 و HPV-11 معمولاً باعث زگیل‌های تناسلی می‌شوند و به ندرت با سرطان مرتبط هستند.
• انواع پرخطر HPV مانند HPV-16 و HPV-18 با سرطان دهانه رحم و همچنین سرطان‌های دیگر مانند سرطان واژن، مقعد و حلق مرتبط هستند.

بنابراین، در حالی که زگیل‌های تناسلی به طور مستقیم باعث سرطان نمی‌شوند، اگر فردی به یکی از انواع پرخطر HPV مبتلا شود، احتمال بروز تغییرات پیش‌سرطانی در سلول‌های دهانه رحم و در نهایت سرطان وجود دارد. واکسن HPV می‌تواند به طور مؤثر از عفونت با انواع پرخطر و کم‌خطر ویروس جلوگیری کند و نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دهانه رحم ایفا می‌کند.

چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند؟

همانطور که اشاره شد، سرطان دهانه رحم نتیجه ویروس پاپیلومای انسانی است. علاوه براین، سیگار کشیدن و سرکوب مزمن سیستم ایمنی بدن به ویژه در نتیجه عفونت ویروس پاپیلومای انسانی با سرطان دهانه رحم در ارتباط است. زنان فقیر، مسن و زنان مهاجر درصد زیادی از مبتلایان به این نوع سرطان، را تشکیل می دهند. هم چنین در ایالات متحده آمریکا، حدود ۶۰ درصد موارد سرطان دهانه رحم در زنانی رخ می دهد که حداقل ۵ سال تست پاپ اسمیر نداشتند. البته واکسن ویروس پاپیلومای انسانی در حال حاضر برای دختران و زنان قبل از ۳۰ سالگی توصیه می شود. در بهترین شرایط، تزریق واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی، پیشگیری از عفونت ویروس پاپیلومای انسانی به همراه دارد.

انجمن سرطان آمریکا، تخمین می زند که تقریبا ۱۳۰۰۰ مورد جدید سرطان دهانه رحم در سال ۲۰۱۷ تشخیص داده شده است و کمی بیش از ۴۲۰۰ زن، بر اثر سرطان دهانه رحم، فوت کردند. خوشبختانه میزان مرگ و میر ناشی از دهانه رحم طی ۴۰ سال گذشته، بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است. علت آن استفاده فراگیر از تست پاپ اسمیر و واکسیناسیون ویروس پاپیلومای انسانی، است. البته باید گفت این ویروس می تواند سرطان های دیگری چون سرطان واژن، سرطان حنجره، سرطان مقعد و سرطان های مرتبط با ناحیه تناسلی در هر دو جنس زن و مرد ایجاد کند.

علائم بیماری سرطان رحم

سرطان دهانه رحم، در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد تا زمانی که سرطان پیشرفت کند، بنابراین برای تشخیص هر چه زودتر بهتر است به متخصص زنان خوب مراجعه کنید، سرطان دهانه رحم به طور قطع، با نمونه برداری از دهانه رحم تشخیص داده می شود. اکثر زنان مبتلا به سرطان در مراحل اولیه بدون علامت هستند و به طور معمول پس از تست پاپ اسمیر، غیر طبیعی تشخیص داده می شوند. البته این گونه زنان از ترشح آبکی واژن یا لکه بینی شکایت دارند. در مراحل پیشرفته بیماری، بیماران نوعی خونریزی غیرطبیعی از واژن دارند و نشانه های دیگری چون انسداد مجاری ادراری و تورم ناحیه تحتانی دارند. علائم سرطان دهانه رحم به طور معمول شامل موارد زیراست:

• خونریزی واژن
• خونریزی بعد از مقاربت
• ترشحات غیر طبیعی واژن
• اختلالات قاعدگی
• درد به هنگام دفع ادرار
• درد هنگام مقاربت
• دردهای لگنی

چگونه از ابتلا به سرطان گردن رحم جلوگیری کنیم؟

مهم ترین روش برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم، انجام معاینات منظم مانند مراقبتهای بهداشتی است. علاوه بر این، استفاده از روش های جلوگیری مانند کاندوم، به طور مداوم و صحیح می تواند از شیوع بیماری های مقاربتی جلوگیری کند. از آنجایی که ویروس HPV عامل اصلی این سرطان شناخته شده است، علاوه بر روابط جنسی ایمن، تزریق واکسن این ویروس به منظور جلوگیری از ابتلا، توصیه می شود. برخی تحقیقات نشان می دهد استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) حتی پس از برداشتن آن، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش می دهد.

سرطان دهانه رحم چگونه درمان می شود؟

چنانچه آزمایش پاپ اسمیر نتایج غیرطبیعی نشان دهد، پزشک درمان را شروع می کند. غالبا چند هفته یا چند ماه پس از آزمایش اصلی، مجددا آزمایش پاپ اسمیر انجام می شود. اگر هم چنان جواب نرمال نباشد، درمان های بیشتری برای ارزیابی وجود سلولهای پیش سرطانی مانند کولپوسکوپی ( همراه با نمونه برداری از ناحیه غیرطبیعی) و خراش دادن غدد درون رحم صورت می گیرد. برای درمان بیماری سرطان دهانه رحم، می توان از سه روش جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی استفاده کرد.

طول عمر بیماران سرطان دهانه رحم

هزینه درمان سرطان دهانه رحم

هزینه درمان سرطان دهانه رحم می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد که شامل مراحل بیماری، نوع درمان مورد نیاز و شرایط فردی بیمار می‌شود. در ادامه، عوامل موثر در هزینه درمان سرطان دهانه رحم آورده شده است:

۱. مرحله بیماری

• مراحل اولیه: درمان معمولاً کمتر هزینه‌بر است و شامل روش‌های ساده‌تری مانند جراحی‌های کوچک (کونیزاسیون یا لیزر) یا درمان‌های موضعی است.
• مراحل پیشرفته: نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر مانند شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، یا جراحی گسترده (مانند هیسترکتومی کامل) دارد که هزینه بیشتری را به همراه دارد.

۲. نوع درمان

• جراحی: هزینه‌های جراحی بسته به نوع جراحی (مانند هیسترکتومی جزئی یا کامل) و پیچیدگی آن متفاوت است.
• شیمی‌درمانی: هزینه داروهای شیمی‌درمانی به نوع دارو، تعداد جلسات، و مدت زمان درمان بستگی دارد.
• پرتودرمانی: این روش به تجهیزات پیشرفته و جلسات متعدد نیاز دارد که می‌تواند هزینه‌بر باشد.
• ایمونوتراپی یا درمان هدفمند: اگر از این روش‌ها استفاده شود، به دلیل قیمت بالای داروها، هزینه درمان افزایش می‌یابد.

۳. محل درمان

• درمان در بیمارستان‌های خصوصی معمولاً گران‌تر از مراکز دولتی یا خیریه است.
• کشور یا منطقه‌ای که بیمار در آن تحت درمان قرار می‌گیرد نیز نقش مهمی در هزینه‌ها دارد؛ هزینه‌ها در کشورهای پیشرفته اغلب بیشتر است.

۴. وضعیت بیمه

• پوشش بیمه می‌تواند بخش قابل توجهی از هزینه‌های درمان را کاهش دهد. نوع بیمه، سقف پوشش، و اینکه آیا خدماتی مانند دارو، جراحی و مراقبت‌های بعد از درمان را شامل می‌شود، هزینه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

۵. عوارض و مراقبت‌های حمایتی

• هزینه درمان عوارض ناشی از سرطان یا درمان‌های آن (مانند عفونت‌ها، نیاز به تغذیه و مراقبت‌های ویژه) می‌تواند بر هزینه کلی تأثیر بگذارد.
• فیزیوتراپی یا مراقبت‌های روانشناختی نیز ممکن است بخشی از هزینه‌ها باشد.

۶. مدت زمان درمان

• طولانی بودن دوره درمان به معنی هزینه‌های بیشتر است. درمان‌های پیشرفته ممکن است به جلسات متعددی نیاز داشته باشد.

۷. استفاده از فناوری‌های پیشرفته

• استفاده از فناوری‌های جدید، مانند جراحی رباتیک یا پرتودرمانی پیشرفته (IMRT)، می‌تواند هزینه‌ها را افزایش دهد.

۸. آزمایش‌ها و تشخیص‌های مرتبط

• آزمایش‌های اولیه مانند پاپ‌اسمیر، بیوپسی، MRI، سی‌تی‌اسکن و PET اسکن بخشی از هزینه کلی هستند.
• پایش مداوم برای بررسی پیشرفت یا کنترل بیماری نیز به هزینه‌ها اضافه می‌شود.

۹. داروهای حمایتی

• داروهای ضد درد، آنتی‌بیوتیک‌ها، یا داروهای تقویتی برای مدیریت عوارض جانبی درمان، بخش دیگری از هزینه‌ها را تشکیل می‌دهند.

۱۰. مراقبت‌های پس از درمان

• هزینه‌های پیگیری، مشاوره، و معاینات دوره‌ای پس از درمان نیز باید در نظر گرفته شود.

برای مدیریت هزینه‌ها، استفاده از بیمه درمانی، انتخاب مراکز درمانی دولتی، و مشورت با پزشک برای انتخاب درمان مناسب و مقرون‌به‌صرفه می‌تواند کمک‌کننده باشد.

کلام آخر

سرطان دهانه رحم یکی از انواع سرطان های شایع در زنان است که اغلب در زنان بالای ۳۰ سال رخ می دهد. علت اصلی این سرطان عفونت طولانی مدت با دو نوع خاص از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV )شناخته شده است. ویروس پاپیلومای انسانی ویروس رایجی است که در طی رابطه جنسی، از یک شخص به شخص دیگر منتقل می شود. آزمایش های غربالگری و واکسن ویروس پاپیلومای انسانی، می توانند به جلوگیری از سرطان سرویکس کمک کنند.

سرطان گردن رحم در مراحل اولیه بدون علامت است و پس از پیشرفت بیماری با علائم شایعی چون خونریزی واژینال و ترشحات غیر طبیعی واژن قابل تشخیص است. با این حال، معاینات منظم دوره ای توسط بهترین متخصص زنان و زایمان و انجام تست های پاپ اسمیر می تواند به تشخیص زودهنگام این بیماری کمک کند. توجه داشته باشید که تشخیص به موقع سلول های پیش سرطانی و سرطانی می تواند در درمان بیماری و بهبود کامل بیمار نقش بسزایی دارد.